Kleinschalig onderzoek:
Opvoeding in Chinese gezinnen in Nederland

Offeraar       Dewanand
Offercode      ALKR014
Offerdatum     vrijdag 28 mei 1999
Niet gepubliceerd in de Landelijke Allochtonenkrant

Go to previous Epage ... Go to next Epage

Go to Inhoudsopgave:

Een student van de Technische Universiteit Delft uitte in april kritiek op een onderzoeksrapport van twee medewerkers van de Erasmus Universiteit over de opvoeding in Chinese gezinnen in Nederland. Het commentaar van de wetenschappers volgt hieronder, alsook wetenswaardigheden uit het omstreden werkstuk.

Trees Pels, onderzoekster van het Instituut voor Sociologisch-Economisch Onderzoek van de Erasmus Universiteit bevestigt dat de kritiek gegrond is, omdat het onderzoek inderdaad bewust selektief en niet representatief is voor de gehele Chinese gemeenschap in Nederland. Het betrof een kleinschalig kwalitatief onderzoek, waarbij de nadruk werd gelegd op diepte-interviews. Er waren twee groepen samengesteld. De eerste bestond uit ongeveer tien gezinnen, die drie tot vijf keer geïnterviewd werden, in hun eigen leefomgeving en die lange vragenlijsten voorgelegd kregen. De tweede groep omvatte ongeveer vijftig gezinnen, die twee keer geïnterviewd werden en relatief korte vragenlijsten voorgeschoteld kregen.

Onderzoeker Paul Geense legde uit dat dit onderzoek ook uitgevoerd is onder Marokkaanse, Turkse en Surinaams-creoolse, en Nederlandse gezinnen. Hij geeft zelf al tien jaar taallessen en heeft regelmatig kontakt met Chinezen in Nederland. Maatschappelijk werkers van Chinese afkomst hebben het onderzoek positief bejegend, en beargumenteerden het als consistent zijnde. Tijdens een lezing hebben Chinese jongeren het ook positief beoordeeld. Het grootste deel van de interviews zijn uitgevoerd door Chinese tolken en studenten met een Chinese achtergrond.

Blik op het rapport Chinese gezinnen in Nederland.
Ongeveer zeventig procent van de onderzochte Chinese gezinnen is werkzaam in de restaurant sector. Werkweken van 60 tot 70 uur zijn dan normaal voor zowel de man als de vrouw. De oudere kinderen helpen hierbij soms mee, en moeten hun schoollessen ook volgen. Het inkomen van de kleine restaurants is niet aan de erg hoge kant, omdat de winstmarges klein zijn, maar dat is voor de hele horeca sector een zorgenkindje. Een Chinese moeder, met twee kinderen, die zelf 50 uur per week werkt in het familierestaurant, zegt over haar man: 'Hij is vrijwel altijd in het restaurant, dus ik neem zo'n beetje alle taken die met het huishouden en de kinderen te maken hebben voor mijn rekening.' Sommige mannen trekken desondanks wel tijd uit voor de opvoeding en de huiswerkbegeleiding van hun kinderen.

Tachtig procent van de Chinese moeders vindt dat hun kinderen de eigen taal moeten kennen. Eentje zegt volmondig: 'Een Chinees die zijn taal niet kent is geen Chinees.' 45 procent van de Chinese jongeren identificeert zich overwegend met de Chinese groep, en slechts 6 procent voelt zich een echte Nederlander. 42 procent voelt zich Chinees en Nederlander.

Sociaal kontakt en vriendschappen worden grotendeels aangegaan met familieleden en streek- of landgenoten, die vaak heel ver wonen, en daardoor vaak alleen telefoonkennissen zijn. Met de Nederlandse buurtgenoten is er weinig kontakt, en weinig Chinese vrouwen hebben Nederlandse boezemvriendinnen. De oorzaak hiervan wordt niet verklaard in het rapport.

De Chinese moeders vinden de scholen hier niet streng en te speels. Zij keuren het tolerante drugsbeleid en de lage straffen voor criminelen ook af. Twee moeders melden dat hun kinderen voortdurend gepest worden, op school, op straat, en bij een sportvereniging, waarbij er zelfs een vechtpartij ontstond en er met stenen gegooid werd. De onderwijzers deden niet veel tegen de pestkoppen, na het klagen. Ofschoon Chinezen als groep geen lage sociaal-economische positie innemen, worden zij toch regelmatig geconfronteerd met discriminerend gedrag. Een geïnterviewde zegt wel eerlijk: 'Het zijn niet alleen de Nederlanders die de Chinezen discrimineren, maar omgekeerd gebeurt dat ook.'

'Xiao' is het grafisch taalsymbool van de Chinese familie-ideologie (van de afgelopen 5000 jaar). De plichten en de eerbied van kinderen jegens hun ouders worden daarmee weergegeven. Ook de zorg voor de bejaarde ouders en de eer van de familienaam horen erbij. Voorouderverering, waarbij het branden van wierook hoort, is ook onderdeel van Xiao. Religie is in China zelf een diffuus verschijnsel, omdat er sprake is van een samengesmolten volksgeloof, waarbij een eenduidige geloofsleer nauwelijks een rol speelt. Shamanisme, Animisme, Boeddhisme, Taoisme en vooral Confucianisme zijn de samenstellende elementen van het totale Chinese volksgeloof.

Ten aanzien van de verwestering zegt een Chinese moeder:

'Er is wel een grote generatiekloof tussen mij en mijn kinderen. Bij mijn kinderen komen de eigen gevoelens op de eerste plaats. Bij mij niet, ik ben meer traditioneel. De kinderen zijn meer westers, en dat vind ik wel jammer. Zij hebben heel veel invloed gehad van het westers denken. Niet in de negatieve of positieve zin, maar anders.'

De identiteit is ook heel interessant, want een meisje van 18, zegt over haarzelf:

'Allebei denk ik. Ik weet het eigenlijk niet. Als ik bij Nederlanders ben voel ik me meer Nederlands en als ik bij Chinezen ben meer Chinees. Maar ik weet niet precies, ik denk meer Nederlands.'

Jonge Chinezen in de hogere lagen van het onderwijs voelen zich wel meer Chinees. Bijna de helft van de Chinese jongeren geeft de voorkeur aan een partner uit de eigen gelederen.

Een meisje van 18 zegt echter volmondig:
'Ik heb een meer Europese smaak. Chinezen hebben andere normen en waarden; niet datgene wat ik wil. Ik wil een droomprins, maar ik denk dat ik dan meningsverschillen met mijn moeder zal krijgen vanwege taal- en cultuurverschillen.'

Een nog jonger meisje van 13 jaar zegt:
'Ik wil later een goed, leuk gezin, waarin ik ook werk en mijn man, en ik ook kinderen krijg.'

Een aanbeveling aan het eind van het rapport is het opnemen van Chineestalig onderwijs in het kader van de OALT-regeling, waardoor de communicatie binnen Chinese gezinnen verbeterd kan worden. Verder is de aanbeveling om kinderopvang te regelen in de piekuren van de Chinese restaurants, geen slechte gedachte. Het ondersteunen van Chinese vrouwenorganisaties is iets wat de hele Chinese gemeenschap ten goede moet komen, omdat er in de Xiao gedachte een holistische eenheid bestaat tussen man, vrouw, kinderen, familie en de totale gemeenschap.

Onderzoeker Paul Geense heeft voorspeld dat het tweede boek, 'Maatschappelijke positie van Chinezen in Nederland', over krap een maand uit zal komen, en het verslag is van een onderzoek onder 1100 Chinezen in Nederland. 'Een niet te versmaden boek voor elke liefhebber van Chinees, zou ik zeggen.'

***

Go to previous Epage ... Go to next Epage

Go to Inhoudsopgave: